||Sundarakanda ||
|| Sarga 47||( Slokas in Gujarati )
हरिः ओम्
Sloka Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English
સુનદરકાંડ.
અથ સપ્તચત્ત્વારિંશસ્સર્ગઃ||
સેનાપતીન્ પંચ સ તુ પ્રમાપિતાન્ હનુમતા સાનુચરાન્ સવાહનાન્|
સમીક્ષ્ય રાજા સમરોદ્ધતોન્મુખં કુમારમક્ષં પ્રસમૈક્ષતાગ્રતઃ||1||
સ તસ્ય દૃષ્ટ્યર્પણસંપ્રચોદિતઃ પ્રતાપવાન્ કાંચન ચિત્રકાર્મુકઃ|
સમુત્પપાતાથ સદસ્યુદીરિતો દ્વિજાતિમુખ્યૈર્હવિષેવ પાવકઃ||2||
તતો મહદ્બાલદિવાકરપ્રભમ્ પ્રતપ્ત જાંબૂનદજાલસંતતમ્|
રથં સમાસ્થાય યયૌ સ વીર્યવાન્ મહાહરિં તં પ્રતિ નૈરૃતર્ષભઃ||3||
તતસ્તપઃ સંગ્રહ સંચયાર્જિતમ્ પ્રતપ્ત જાંબૂનદજાલ શોભિતમ્|
પતાકિનં રત્નવિભૂષિતધ્વજમ્ મનોજવાષ્ટાશ્વવરૈઃ સુયોજિતમ્||4||
સુરાસુરાધૃષ્ય મસંગચારિણં રવિપ્રભં વ્યોમચરં સમાહિતમ્|
સતૂણમષ્ટાસિનિબદ્ધબંધુરમ્ યથાક્રમાવેશિત શક્તિતોમરમ્||5||
વિરાજમાનં પ્રતિપૂર્ણ વસ્તુના સહેમદામ્ના શશિસૂર્યવર્ચસા|
દિવાકરાભં રથમાસ્થિતઃ તતઃ સ નિર્જગામામરતુલ્યવિક્રમઃ||6||
સ પૂરયન્ ખં મહીં ચ સાચલામ્ તુરંગમાતંગ મહારથસ્વનૈઃ|
બલૈઃ સમેતૈઃ સ હિ તોરણસ્થિતમ્ સમર્થ માસીનમુપાગમત્ કપિમ્||7||
સ તં સમાસાદ્ય હરિં હરીક્ષણો યુગાંતકાલાગ્નિમિવ પ્રજાક્ષયે|
અવસ્થિતં વિસ્મિતજાતસંભ્રમઃ સમૈક્ષતાક્ષો બહુમાનચક્ષુસા||8||
સ તસ્યવેગં ચ કપેર્મહાત્મનઃ પરાક્રમં ચારિષુ પાર્થિવાત્મજઃ|
વિચારયન્ સ્વં ચ બલં મહાબલો હિમક્ષયે સૂર્ય ઇવાsભિવર્ધતે||9||
સ જાતમન્યુઃ પ્રસમીક્ષ્ય વિક્રમં સ્થિરં સ્થિતઃ સંયતિ દુર્નિવારણમ્|
સમાહિતાત્મા હનુમંતમાહવે પ્રચોદયામાસ શરૈસ્ત્રિભિશ્શિતૈઃ||10||
તતઃ કપિં તં પ્રસમીક્ષ્ય ગર્વિતમ્ જિતશ્રમં શત્રુપરાજયોર્જિતમ્|
અવૈક્ષતાક્ષઃ સમુદીર્ણમાનસઃ સ બાણપાણિઃ પ્રગૃહીતકાર્મુકઃ||11||
સ હેમ નિષ્કાંગદ ચારુકુંડલઃ સમાસસાદાsશુ પરાક્રમઃ કપિમ્|
તયોર્બભૂવાપ્રતિમઃ સમાગમઃ સુરાસુરાણામપિ સંભ્રમપ્રદઃ||12||
રરાસ ભૂમિર્નતતાપ ભાનુમાન્ વવૌ ન વાયુઃ પ્રચચાલ ચાચલઃ|
કપેઃ કુમારસ્ય ચ વીક્ષ્ય સંયુગમ્ નનાદ ચ દ્યૌરુદધિશ્ચ ચુક્ષુભે||13||
તતઃ સવીરઃ સુમુખાન્ પતત્રિણઃ સુવર્ણપુંખાન્ સવિષા નિવોરગાન્|
સમાધિસંયોગ વિમોક્ષતત્ત્વવિત્ શરાનથત્રીન્ કપિમૂર્ધ્નપાતયત્||14||
સ તૈઃ શરૈર્મૂર્થ્નિ સમં નિપાતિતૈઃ ક્ષરન્નસૃદ્દિગ્ધ વિવૃત્તલોચનઃ|
નવોદિતાદિત્યનિભઃ શરાંશુમાન્ વ્યરાજતાદિત્ય ઇવાંશુમાલિકઃ||15||
તતઃ સ પિંગાધિપમંત્રિસત્તમઃ સમીક્ષ્ય તં રાજવરાત્મજં રણે|
ઉદગ્ર ચિત્રાયુધ ચિત્રકાર્મુકમ્ જહર્ષ ચાપૂર્ય ચાહવોન્મુખઃ||16||
સ મંદરાગ્રસ્થમિવાંશુમાલિકો વિવૃદ્ધકોપા બલવીર્યસંયુતઃ|
કુમારમક્ષં સબલં સ વાહનમ્ દદાહ નેત્રાગ્નિ મરીચિભિસ્તદા||17||
તતસ્સ બાણાસન ચિત્રકાર્મુકઃ શર પ્રવર્ષો યુધિ રાક્ષસાંબુદઃ|
શરાન્ મુમોચાશુ હરીશ્વરાચલે વલાહકો વૃષ્ટિ મિવાsચલોત્તમે||18||
તતઃ કપિસ્તં રણચંડવિક્રમમ્ વિરુદ્ધતેજો બલવીર્યસંયુતમ્|
કુમારમક્ષં પ્રસમીક્ષ્ય સંયુગે નનાદ હર્ષાત્ ઘનતુલ્યવિક્રમઃ||19||
સ બાલભાવાદ્યુધિ વીર્યદર્પિતઃ પ્રવૃત્તમન્યુઃ ક્ષતજોપમેક્ષણઃ|
સમાસસાદાપ્રતિમં કપિં રણે ગજો મહાકૂપમિવાવૃતં તૃણૈઃ||20||
સ તેન બાણૈઃ પ્રસભં નિપાતિતૈઃ ચકાર નાદં ઘનનાદનિસ્સ્વનઃ|
સમુત્પપાતાશુ નભસ્સમારુતિ ર્ભુજોરુવિક્ષેપણ ઘોરદર્શનઃ||21||
સમુત્પતંતં સમભિદ્રવદ્બલી સ રાક્ષસાનાં પ્રવરઃ પ્રતાપવાન્ |
રથી રથિશ્રેષ્ઠતમઃ કિરન્ શરૈઃ પયોધરઃ શૈલમિવાશ્મ વૃષ્ટિભિઃ||22||
સ તાન્ શરાં સ્તસ્ય હરિર્વિમોક્ષયન્ ચચાર વીરઃ પથિ વાયુ સેવિતે|
શરાંતરે મારુતવદ્વિનિષ્પતન્ મનોજનઃ સંયતિ ચંડવિક્રમઃ||23||
ત માત્ત બાણાસન માહવોન્મુખં ખ માસ્તૃણંતં નિશિખૈઃ શરોત્તમૈઃ|
અવૈક્ષતાક્ષં બહુમાન ચક્ષુસા જગામ ચિંતાં ચ સ મારુતાત્મજઃ||24||
તતઃ શરૈર્ભિન્નભુજાંતરઃ કપિઃ કુમારવીરેણ મહત્મના નદન્|
મહાભુજઃ કર્મવિશેષતત્ત્વવિત્ વિચિંતયામાસ રણે પરાક્રમમ્||25||
અબાલવદ્બાલદિવાકર પ્રભઃ કરોત્યયં કર્મ મહાન્ મહાબલઃ|
ન ચાસ્ય સર્વાહવકર્મશોભિનઃ પ્રમાપને મે મતિરત્ર જાયતે||26||
અયં મહાત્મા ચ મહાંશ્ચવીર્યત સ્સમાહિતશ્ચાતિસહશ્ચ સંયુગે|
અસંશયં કર્મગુણોદયાદયં સનાગયક્ષૈર્મુનિભિશ્ચ પૂજિતઃ||27||
પરાક્રમોત્સાહવિવૃદ્ધમાનસઃ સમીક્ષતે માં પ્રમુખાગ્રતઃ સ્થિતઃ|
પરાક્રમો હ્યસ્ય મનાંસિ કંપયેત્ સુરાસુરાણામપિ શીઘ્રગામિનઃ||28||
ન ખલ્વયં નાભિભવેદુપેક્ષિતઃ પરાક્રમો હ્યસ્યરણેવિવર્ધતે|
પ્રમાપણં ત્વેવ મમાદ્ય રોચતે ન વર્ધમાનોગ્નિરુપેક્ષિતું ક્ષમઃ||29||
ઇતિ પ્રવેગં તુ પરસ્ય તર્કયન્ સ્વકર્મયોગં ચ વિધાય વીર્યવાન્ |
ચકારવેગં તુ મહાબલઃ તદા મતિં ચ ચક્રેઽસ્ય વધે મહાકપિઃ||30||
સ તસ્ય તા નષ્ટહયાન્ મહાજવાન્ સમાહિતાન્ ભારસહાન્ વિવર્તને|
જઘાન વીરઃ પથિ વાયુસેવિતે તલપ્રહારૈઃ પવનાત્મજઃ કપિઃ||31||
તતઃ તલેનાભિહતો મહારથઃ સ તસ્ય પિંગાધિપમંત્રિસત્તમઃ|
પ્રભઘ્નનીડઃ પરિમુક્તકૂબરઃ પપાત ભૂમૌ હતવાજિરંબરાત્||32||
સ તં પરિત્યજ્ય મહારથો રથં સ કાર્મુકઃ ખડ્ગધરઃ ખ મુત્સહન્|
તપોભિયોગાદૃષિરુગ્રવીર્યવાન્ વિહાય દેહં મરુતામિવાલયમ્||33||
તતઃ કપિસ્તં પ્રચરંતમંબરે પતત્રિ રાજાનિલસિદ્ધસેવિતે|
સમેતય તં મારુતતુલ્ય વિક્રમઃ ક્રમેણ જગ્રાહ સપાદયોર્દૃઢં||34||
સ તં સમાવિધ્ય સહશ્રસઃ કપિઃ મહોરગં ગૃહ્ય ઇવાંડજેશ્વરઃ|
મુમોચ વેગાત્ પિતૃતુલ્ય વિક્રમો મહીતલે સંયતિ વાનરોત્તમઃ||35||
સભગ્ન બાહૂરુકટીશિરોધરઃ ક્ષરન્નસૃજ્નિર્મથિતાસ્થિલોચનઃ|
સંભગ્નસંધિઃ પ્રવિકીર્ણબંધનો હતઃ ક્ષિતૌ વાયુસુતેન રાક્ષસઃ||36||
મહાકપિર્ભૂમિતલે નિપીડ્ય તં ચકાર રક્ષોધિપતેર્મહત્ ભયમ્|
મહર્ષિભિશ્ચક્રચરૈર્મહાવ્રતૈઃ સમેત્ય ભૂતૈશ્ચ સયક્ષપન્નગૈઃ||37||
સુરેશ્ચસેંદ્રૈર્ભૃશજાત વિસ્મયૈઃ હતે કુમારે સ કપિર્નિરીક્ષિતઃ|
નિહત્ય તં વજ્રિસુતોપમપ્રભં કુમારમક્ષં ક્ષતજોપમેક્ષણમ્||38||
તમેવ વીરોભિ જગામ તોરણં કૃતઃ ક્ષણઃ કાલ ઇવા પ્રજાક્ષયે|| 39||
ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્ સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુનદરકાંડે સપ્તચત્ત્વારિંશસ્સર્ગઃ ||
|| Om tat sat ||